Legionellose (veteranenziekte - pontiac fever)

Veroorzaker

Legionella pneumophila. Dit is een gram negatieve bacterie die voorkomt in vochtige bodems en water en die groeit bij temperaturen tussen de 20 en 50 °C. We verwijzen naar de richtlijnen uitgegeven door Zorg en Gezondheid (https://www.zorg-en-gezondheid.be/sites/default/files/atoms/files/Richtlijn%20Legionella.pdf)

Samenvatting richtlijn Zorg en Gezondheid

Kliniek

          Pneumonie. Bij 60% ook neuropsychologische stoornissen.  

          Pontiac-koorts: acuut griepachtig beeld zonder longontsteking (koude rillingen, hoofd-, en spierpijn, malaise).

Diagnose

          Legionella antigen op urine (enkel L. pneumophila serogroep 1);

          Steeds PCR en cultuur op respiratoire stalen (Nationaal Referentie Centrum);

          Serologie (met opvolgstaal na 6 weken).

Incubatieperiode

          Pneumonie: gemiddeld 5 dagen (2 tot 19 dagen);

          Pontiac-koorts: 36 tot 48 uur.

Besmettelijke periode

Niet overdraagbaar van persoon op persoon.

Reservoir

Hoofdzakelijk waterige milieus (bv. waterleidingsystemen met biofilmvorming).

Besmettingsweg

Hoofdzakelijk aerosolproducerende systemen, zoals koeltorens, douches, whirlpools, luchtbevochtigers enz.

Risicogroepen

Persoonsgebonden risicofactoren voor Legionella-pneumonie: roken, oudere leeftijd, mannelijk geslacht, onderliggend (long)lijden.

Beroepsgerelateerde expositie.

Er wordt aangeraden om extra alert te zijn bij patiënten die symptomen vertonen van pneumonie en die woonachitg of werkzaam zijn rond de Gentse haven.

Diagnostiek bij Labo CRI

Bij klinisch vermoeden van legionellose gebeurt de labodiagnostiek bij voorkeur door detectie van het legionella-antigen in urine, gezien dit snel aanwezig is (vanaf dag 3 van de symptomen), en snel kan bepaald worden. De antigentest detecteert enkel legionella van serogroep 1 (verwekker van huidige epidemie). De specificiteit van de test is bijna 100%. Labo CRI voert deze test niet zelf uit, maar stuurt de stalen door naar het Universitair Ziekenhuis (UZ) te Gent. Het UZ Gent voert de test uit tussen 8 – 19 u. In geval van een dringend staal raden wij u aan contact op te nemen met het labo. In geval van een positief staal wordt u zo snel mogelijk telefonisch gecontacteerd.

Behandeling

Bij sterk vermoeden of zekerheid van een infectie wordt een behandeling opgestart met een fluoroquinolone (ciprofloxacine, levofloxacine of moxifloxacine). Deze worden verkozen boven een behandeling met neomacrolides of azithromycine.

Auteur: 
Anneleen Schallier
Datum: 
21/05/2019